Wybierając odpowiedni klej, warto znać podstawowe zjawiska fizykochemiczne, które wpływają na jego działanie. Dwa z nich to adhezja i kohezja. Chociaż brzmią podobnie, oznaczają zupełnie inne procesy, które wspólnie decydują o trwałości i jakości połączenia klejowego. W tym artykule wyjaśniamy, czym są te zjawiska, jakie mają znaczenie w praktyce oraz jak wpływają na skuteczność różnych rodzajów klejów.
Guma EPDM (etylowo-propylenowo-dienowa) to syntetyczny elastomer o wyjątkowej odporności na warunki atmosferyczne, ozon oraz działanie substancji chemicznych. Dzięki swojej strukturze chemicznej, bazującej na polimerach etylenu, propylenu i niewielkiej ilości dienu, EPDM cechuje się doskonałą elastycznością oraz stabilnością wymiarową w szerokim zakresie temperatur (-40°C do +120°C).
Ten materiał znajduje szerokie zastosowanie w przemyśle motoryzacyjnym, budowlanym i energetycznym, gdzie wykorzystuje się go do produkcji uszczelek, membran dachowych, węży oraz elementów izolacyjnych.
PVC (polichlorek winylu) to jeden z najpopularniejszych materiałów stosowanych w przemyśle i budownictwie. Ze względu na swoje właściwości fizykochemiczne dzieli się na dwa główne typy: PVC twarde i PVC miękkie. Każdy z nich wymaga innego podejścia do klejenia, dlatego warto znać ich specyfikę, aby dobrać odpowiedni klej i technologię łączenia.
Kohezja w kontekście klejów to zdolność danego kleju do utrzymania wewnętrznej spójności – innymi słowy, siły działające między cząsteczkami kleju, które zapobiegają jego rozerwaniu. W procesie klejenia ważne są dwie podstawowe właściwości: adhezja (przyczepność kleju do powierzchni) oraz kohezja (spójność wewnętrzna samego kleju). Podczas gdy adhezja zapewnia, że klej przylega do łączonych materiałów, kohezja odpowiada za to, że warstwa kleju trzyma się w całości pod obciążeniem. Wysoka kohezja kleju jest kluczowa dla powstania trwałej i wytrzymałej spoiny klejowej – nawet najlepszy klej nie spełni swojej roli, jeśli jego wewnętrzna wytrzymałość będzie niewystarczająca.
W praktyce oznacza to, że silny klej powinien charakteryzować się zarówno dobrą adhezją do substratów, jak i wysoką kohezją. Kohezja decyduje o tym, jak mocno utwardzony klej „trzyma się sam siebie”. Im większe siły kohezji działające wewnątrz spoiny, tym trudniej ją rozerwać. Wprowadzenie do zagadnienia kohezji pozwala zrozumieć, why niektóre połączenia klejowe wytrzymują duże obciążenia mechaniczne, a inne zawodzą – często przyczyną bywa właśnie niedostateczna spójność wewnętrzna kleju.
Polipropylen (PP) to termoplastyczne tworzywo sztuczne o szerokim zastosowaniu w przemyśle. Jest polimerem otrzymywanym w wyniku polimeryzacji propylenu, wyróżniającym się niską gęstością, wysoką odpornością chemiczną oraz dobrą wytrzymałością mechaniczną. Znajduje zastosowanie w produkcji opakowań, elementów motoryzacyjnych, rur, folii i sprzętu medycznego.
Polistyren (PS) to jedno z najpopularniejszych tworzyw sztucznych stosowanych w przemyśle. Jest to polimer syntetyczny otrzymywany w procesie polimeryzacji styrenu. Wyróżnia się wysoką sztywnością, dobrą przezroczystością (w wersji GPPS) oraz szerokim zakresem zastosowań, w tym w branży opakowaniowej, elektronicznej i budowlanej.
Poliwęglany (PC) to grupa termoplastycznych polimerów charakteryzujących się wysoką przejrzystością optyczną, doskonałą wytrzymałością mechaniczną oraz odpornością na uderzenia. Są szeroko stosowane w przemyśle motoryzacyjnym, budowlanym, optycznym oraz elektronicznym. Poliwęglany wyróżniają się także dobrą odpornością na temperaturę i promieniowanie UV, co sprawia, że są idealnym materiałem do zastosowań wymagających trwałości i przejrzystości.
Silikony to grupa polimerów nieorganiczno-organicznych, które zawierają łańcuchy zbudowane z atomów krzemu i tlenu (Si-O). Są szeroko stosowane w przemyśle ze względu na ich unikalne właściwości, takie jak odporność na ekstremalne temperatury, elastyczność oraz hydrofobowość. Znajdują zastosowanie m.in. w medycynie, budownictwie, motoryzacji i elektronice.
Szkło akrylowe, znane również jako polimetakrylan metylu (PMMA), to wysokiej jakości termoplastyczne tworzywo sztuczne o wyjątkowej przezroczystości i odporności na warunki atmosferyczne. Ze względu na swoje właściwości optyczne często stanowi alternatywę dla tradycyjnego szkła mineralnego. PMMA jest szeroko stosowane w przemyśle reklamowym, budowlanym, motoryzacyjnym i medycznym, gdzie wymagana jest trwałość, odporność chemiczna i estetyka.
